KOAH tedavisi ve hastaya öneriler

KOAH yani Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı, kronik bronşit ve amfizem nedenli hava akımı obstrüksiyonu ile karakterize yavaş gelişen, ilerleyici bir hastalıktır. Daha önce ki yazılarımızda detaylı olarak değindiğimiz KOAH’ın tedavi yöntemlerine ve hastalar için önerilere bu yazıda değineceğiz.
KOAH kuşkusu olan bütün hastalara kesin tanı için spirometri yapılmalıdır. Spirometrik ölçümlerde FEV1/FVC oranının %50 olması KOAH tanısı koydurur. Ayrıca hastalara bronkodilatör ilaç vererek yapılacak ölçümlerle de hastalığın reversible yada irreversible olduğu belirlenmelidir.
Tedavi
KOAH kesin tanısı konmuş bir hastada çeşitli tedavi yöntemleri kullanılmaktadır. Şüphesiz ki en önemli tedavi ilaç tedavisidir ve hastaların doktorun verdiği ilaçları düzenli kullanması gerekir. Hipoksiyi düzeltmek, PaO2’yi 60mmHg üzerinde tutmak için oksijen tedavisi uygulanabilir. Ancak sigara içmeye devam etmekte ısrar eden hastalarda oksijen tedavisi uygulanmamalıdır.
KOAH Fizik tedavi ve rehabilitasyonu
Hastalar mutlaka bir fizyoterapist eşliğinde pulmoner rehabilitasyon programına dahil edilmelidir. Pulmoner rehabilitasyon programlarının primer amacı hastaların semptomlarını azaltmak, egzersiz toleransını artırmak ve yaşam kalitesini yükseltmektir. Pulmoner rehabilitasyon programları solunum kontrol teknikleri, göğüs fizyoterapisi, alt ve üst ekstremite kas egzersizleri, solunum kas egzersizleri, meşguliyet tedavileri, eğitim, psikososyal destek ve beslenme desteği gibi çeşitli yaklaşımları içermektedir. Pulmoner rehabilitasyon programlarının yararlarının saptanmasında FEV1’den ziyade egzersiz testleri, dispne indeksleri ve yaşam kaltesi indeksleri daha kullanışlıdır. Solunum egzersizleri, diyafram solunumu, büzük dudak solunumu gibi kontrollü solunum teknikleri; öksürük manevraları, perküsyon, postüral drenaj teknikleri ve zorlu ekspirasyon manevraları ile balgam mobilizasyonu KOAH tedavi planlanmasında yer almalıdır. Ayrıca egzersiz eğitimi ile dispne, fiziksel inaktivite, kas güçsüzlüğü ve yaşam kalitesinde azalma arasındaki kısır döngü kırılarak hastaların yaşam kalitelerinin artırılması planlanmalıdır.
Bütün bunlar dışında bazen cerrahiye gidilmesi gerekebilir. Büllektomi, akciğer volümünü azaltıcı cerrahi (AVAC) ve akciğer transplantasyonu KOAH’a yönelik cerrahi seçeneklerdir.
Hastalara öneriler
KOAH tedavisinde başarılı olabilmek için uyulması gereken kurallar; Sigaranın bırakılması, tozlu ve dumanlı ortamlarda çalışmamak, bulunmamak , düzenli ilaç tedavisi, uzun süreli tedavi, atak tedavisi(alevlenmenin tedavisi) ve KOAH tedavisinin temelini “sigaranın terk edilmesi” oluşturur.
Sigara bırakıldığı zaman bronşlardaki ve hava keseciklerindeki bozulmaların şiddeti yavaşlar. Her soluktan 7 saniye sonra nikotin,beyninize ulaşır ve daha fazla “nikotin istemenizi” sağlar. Sigarayı azaltmayı değil, bırakmayı amaçlayın. İlaçlar hastalığın ilerlemesini önlemez bu nedenle sadece nefes darlığını azaltmak için kullanılırlar. Sigarayı bırakamayan bir hastanın ilaçlardan yarar beklememesi gerekir. İlaçlar sadece geçici süre için nefes darlığını azaltabilir. Sigarayı bırakmayan hastalar her yıl bir önceki yılı arayacaklardır. Birkaç yıl sonra hastalık çok ilerleyince hastalar isteseler dahi sigara içemez hale geleceklerdir. Başka bir ifade ile “hasta sigarayı bırakmayacak, sigara hastayı bırakacaktır”. Fakat bu durumdaki bir hastanın artık günlük işlerini yapabilmesi çok zorlaşmış olacaktır.
Nefes darlığının şiddetlendiği zamanlarda derin nefes aldıktan sonra ıslık çalar gibi dudakları büzerek nefesinizi yavaşca dışarıya üfleyin. Bunu ne kadar sık yaparsanız o kadar rahatlarsınız.
Sırtınız dik olacak şekilde rahat bir koltuk, divan veya sandalyeye oturun. Bir elinizi göğsünüzün üzerine diğer elinizi ise karın bölgenize koyun. Nefes alıp verirken göğsünüz üzerindeki el hareket etmemelidir. Burundan “bir, iki” sayılarını söyleyerek nefes alın. Nefes alırken göğsünüz hareket etmesin karın kaslarınız yukarıya doğru hareket etsin. Daha sonra “bir, iki, üç, dört” sayılarını söyleyerek yine burundan aldığınız nefesi dışarıya üfleyin. Bu şekildeki soluk alıp verme alışkanlık haline gelene kadar bu egzersizlere devam etmelisiniz. Böylece solunum yaptıran diafragma kası güçlenir ve daha az nefes darlığı hissedersiniz.

6.465 kere okundu