Legg Calve Perthes nedir?

Legg Calve Perthes, femur başının beslenme bozukluğuna bağlı olarak açığa çıkan bir çocukluk çağı hastalığıdır. Femur  başında görülen nedeni bilinmeyen kemik dokusu ölümü bu hastalığa neden olmaktadır. 1900’lü yılların başında ABD(Legg), Fransa(calve) ve Almanya(Perthes) da araştırmacılar tarafından ayrı ayrı tanımlanmıştır ve bu yüzden Legg Calve Perthes ismi ile anılmıştır.
Günümüzde hastalık hakkında farklı görüşler mevcuttur ve tedavi de bu görüş ayrılıklarına paralel olarak sürdürülmektedir. Erkek çocuklarda kız çocuklarına oranla 5 kat daha fazla görülen legg calve perthesin başlama yaşı genellikle 2-12 yaşları arasıdır. Hastalığın 2 yıl süren bir aktif dönemi vardır ve daha sonra ortadan kaybolur. Femur başının aseptik nekrozu ile karakterizedir. Femur başının histolojik yapısı yumurta ve soğan kabuğu görünümündedir. Normalde vücut ağırlığı 2 alt ekstremite ile kalçadan dize, dizden de ayaklara aktarılmaktadır. Femur başının zayıf olduğu bu dönemde vücut ağırlığının etkisi ile yassılaşma meydana gelir, buna coxa plana adı verilir. Bu yassılaşma ekstremitede kısalığa neden olur ve hastalar aksayarak yürümeye başlar. Femur başının nekrozu eklem kıkırdağında aşırı büyümeye neden olur ve meydana gelen kıkırdak hipertrofisi nedeni ile femur başı asetabular kaviteye sığmamaya başlar ve asetabular kaviteye yapışma gösterir. Bu ciddi bir şekil bozukluğu ve dejenerasyona neden olur, ortaya çıkan görüntüye coxa magna ismi verilir.
Kalça hareketleri ve çalışması sırasında oluşan anormallikler yaşamın ileri dönemlerinde eklem yüzü kıkırdağının aşınmasına, kemik yüzlerinin temas etmesine ve ağrının şiddetlenmesine yol açmakta, dejeneratif eklem hastalığı dediğimiz eklemin yıprandığı kas iskelet sistemi hastalığı ortaya çıkabilmektedir. Hastaların yaklaşık olarak yarısında bazen 40’lı yaşlardan sonra bazen de 50’li, 60’lı yaşlardan sonra artan ağrı nedeniyle kalça ekleminin endoprotezlerle değiştirilme endikasyonu doğmaktadır. Kalça etrafında olan dizlere vuran hafif ve geçici olabilen ağrı, sıkıntı ve aksama nedeniyle genellikle tanıda gecikmeler yaşanmaktadır. Tamamen iyileşmesi yılları bulan hastalığın ilerleme ve iyileşme süreci boyunca yakın takibi gereklidir.
Klinik olarak hastalar genellikle sinsi bir topallamadan şikayet ederler. Ağrı hareket ile artar, dinlenme ile azalır veya tamamen geçer. İlk ataktan sonra ağrı kesicilere ihtiyaç duyulmaz. Hastalığın ilk evrelerinde iç ve dış rotasyonlarda kısıtlılık meydana gelir. Kalça abdüktör kaslarının spazmına bağlı olarak azalan hareket yeteneği zamanla sürekli bir hal alır. Hastalar bir süre sonra abdüktör topallama yapar ve uyluk kaslarında atrofi meydana gelir.
Legg Calve Perthes’in takibi radyolojik olarak yapılır. Femur başında meydana gelen değişiklikler radyolojik özelliklerine göre dörtlü bir sınıflandırmaya ayrılır. Bu sınıflamaya göre 1.derece çok hafiftir tedavi gerekmez, kendiliğinden iyileşir. En ağır formu olan 4.derece ise konservatif tedaviye dahi cevap vermez. Ayrıca MR, BT ve kemik sintigrafisi tanıda kullanılan diğer tetkiklerdir.
Hastalığın tedavisinde ilk kullanılacak yaklaşım yatak istirahatidir, ancak çocukluk çağı hastalığı olduğu için bunu sağlamak pek mümkün olmamaktadır. Bu nedenle alt ekstremiteye yük bindirmeden hastanın mobilize edilmesi hedeflenmiş, bunun için özel ortezler geliştirilmiştir. Ortez tedavisinde femur başının zayıf olduğu dönemde femur başını yüklenmelerden korumak, femur başını en uygun pozisyonda asetabular kaviteye fikse etmek, çocuğun aktif yaşantısına devam etmesini sağlamak ve kalça ekleminin hareketliliğini korumak amaçlanır.  Bu doğrultuda pek çok ortez geliştirilmiştir. Synder ortezi, Birmingham ortezi, Thomas ve modifiye Thomas ortezi, Tachdijian trilateral ortezi ve Toronto ortezi legg calve pertehste kullanılan başlıca ortezledir.
Hastalığın ağrılı döneminde yatak istirahatinin önemi büyüktür. Bu dönemde 1-2 hafta boyunca kesin yatak istirahati verilmelidir. Genellikle tedavi gerektirmeyip kendiliğinden iyileşse de hastalığın evrelemelerine göre konservatif tedavi yada cerrahi girişim gerekebilmektedir.

8.815 kere okundu