Fizyoterapist Mehmet Ali Özdemir
Lomber bölge 5 adet lomber vertebradan oluşmaktadır. Lomber vertebral kolon yandan bakıldığında lomber lordoz olarak adlandırılan konkaviteye sahiptir. Servikal ve torakal vertebralara göre daha fazla yük taşıyan vertebralar oldukları ve daha fazla strese maruz kaldıklarından dolayı daha büyüktürler. Korpusları ve transvers çıkıntıları L1’den L5’e giderek büyürken, spinöz çıkıntılar küçülür. L1’den L4’e kadar olan korpus arka yüzleri konkav veya düz iken L5’inki hafif konvekstir.
İntervertebral diskler, komşu iki vertebra korpuslarını birbirlerine bağlayan şok emici özellikte fibrokartilajinöz yapılardır. Omurga hareketinin en önemli belirleyicisi disk kalınlığının korpus yüksekliğine olan oranıdır. Bu oran , en hareketli omurga bölgesi olan servikal bölgede en kalın disk yapılarına sahip lomber bölgeye göre daha yüksektir.
Üst vertebranın alt artiküler prosesi ile alttaki komşu vertebranın üst artiküler prosesi arasında faset eklemler bulunur. Lomber bölgede sagital planda olması nedenli fleksiyon, ekstansiyon ve lateral fleksiyona izin verirken aksiyel rotasyona sınırlı izin verirler. Omurgaya binen kompresif yükü esas olarak diskler, yükün bir kısmını ise (%20) faset eklemler taşır. Bu oran hiperekstansiyonda artar (%30). Dolayısıyla disk dejenerasyonu veya intervertebral yüksekliğin azalması sonucu faset eklemlere binen yük artar. Ayrıca fasetler omurgaya binen torsiyonel streside azaltır.
Ligamanlar omurganın hareketi sırasında aşırı fleksiyon, ekstansiyon ve rotasyonu engelleyerek dengenin korunmasında önemli rol oynar. ALL, PLL ve supraspinöz ligamentler omurga boyunca uzanan longitudinal ligamanlardır. Ligamentum flavum, intertransvers ve interspinöz ligamentler ise vertebra arkuslarını birleştirerek omurganın stabilitesine katkıda bulunur.
Omurganın kasları hareketin kontrolü ve dinamik stabilite için en önemli yapılardır. Lomber bölge kasları için tıklayınız.
Kaynak: Moore K, Dalley, AF, Agur, AMR. Clinically Oriented Anatomy. Eighth ed. Moore K, Dalley, AF, Agur, AMR, editor. Philadelphia: Wolters Kluwer; 2018.
1 kere okundu
