Bakteri ve virüsler nedeni ile oluşan enfeksiyoz hastalıklar meninksleri tuttuğu zaman menenjit açığa çıkar. Enfeksiyona bağlı olarak oluşan merkezi sinir sistemi hastalıkları tuttuğu bölgeye göre semptom verirler. Menenjit beyni saran zarlarda meydana geldiği için ciddi semptomlar verir. Eğer hemen tedavi edilmezse işitme kaybı, beyin hasarı ve hatta ölümle sonuçlanabilen bir hastalıktır. Kalabalık ortamda bulunan çocuk ve erişkinler daha fazla risk altındadır, hastalığa yakalanan kişilerin %95’ini çocuklar oluşturmaktadır.
Menenjit virüsü solunum yolu ile vücuda girebildiği gibi direk temas ile de bulaşabilir. Virüsün etkilediği kişilerde yoğun ateş, şiddetli baş ağrısı, iştahsızlık, ensede ağrı ve sertlik, bilinç bulanıklığı, uyku hali, kusma, parlak ışığa bakamama ve konvülsiyonlar gibi belirtiler gözlenir. Menenjit birkaç gün süren üst solunum yolu enfeksiyonu veya bağırsak enfeksiyonu şeklinde de başlangıç gösterebilir. Devamında ise çocuğun belirtileri gittikçe artar. Bebeklerde belirtiler daha zor anlaşılır.
Bakterilerle oluşan menenjitlerin yaklaşık yüzde 90′ında etken mikroorganizma meningokok (Neisseria meningitidis) ve pnömokoktur (Streptococcus pneumoniae). Haemophüus influenzae, stafilokoklar ve bazı başka streptokoklar ile çeşitli bakteriler de menenjit etkenidir. Bunlar erişkinlerde ender olarak hastalığa yol açar. Ama Haemophüus influenzae 4 yaşın altındaki çocuk ve bebeklerde en önemli menenjit etkenidir. Başta kabakulak virüsü olmak üzere birçok virüs menenjitin etkenleri arasındadır. Günümüzde azalmakla birlikte vereme bağlı olarak da menenjit görülebilir. Özellikle göllerde yüzen kişilerde Naegleria foyvleri adlı amip türünün bu-laşmasıyla ortaya çıkan menenjit ender görülmekle birlikte ölümcüldür. Öte yandan bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde, Özellikle AİDS hastalarında maya grubu mantarlardan Cryptococcus neoformans menenjit etkeni olarak gittikçe daha sık görülmektedir.
Menenjit yukarıda sayılan belirtilerin ışığında tanısı rahat konabilen bir hastalıktır. Ancak hafif baş ağrısı ve diğer belirtilerin hafif seyrettiği başlangıç tipi menenjitte tanı koymak güç olabilir. Menenjiti tespit ve analiz etmenin en önemli yöntemi lumbar punktur(LP,spinal tap) ile BOS incelemesi yapmaktır. Bununla birlikte beyninde bir kütle olanı veya kafa içi basıncı olan birine lumbar punktur yapmak uygun olmayabilir çünkü bu durum beyinde fıtığa neden olabilir. Eğer birisi bir kütle ya da kafa içi basıncı riski taşıyorsa BT ya da MRG taraması lumbar punktura göre öncelik taşır. Menenjitin bazı nedenlerinde uzun vadeli bir dönem için aşı, kısa vadeli dönemler içinse antibiyotik ilaç uygulamarı önleyici etki yaratmaktadır.
Tedavi ve Rehabilitasyon
Tıbbın bulaşıcı hastalıklara karşı sağladığı önemli ilerlemelere karşın, bakterilerle oluşan menenjitlerde hastalığın olası gidişi tanının zamanlamasına ve tanı ile tedavi arasında geçen süreye bağlıdır. Geçen saatlerin bile büyük önem taşıdığı bu süreçte yüksek ateş, baş ağrısı, zihinsel bozukluklar gibi belirtiler karşısında kalan hekim, birkaç saat içinde hastalık tanısını koyup tedaviye başlamalıdır. Uygun antibiyotik seçimi için gerekli olan laboratuvar testlerinin hemen sonuç vermemesi nedeniyle, menenjitlerin büyük çoğunlukla meningokok ve pnömokok kaynaklı olduğu kabul edilip tedavi buna göre düzenlenir.
Menenjit rehabilitasyonunda ise tedavi fizyoterapistin değerlendirmesinin ardında hastanın semptomlarına yönelik uygulanır. Hastalarda mental gerilik varsa rehabilitasyon programını uygulamak oldukça zor olacaktır. Bazen menenjitten sonra parkinsonian sendromu açığa çıkabilir. Bu sendromda belirtiler normal Parkinson hastalığından daha erken açığa çıkar ve daha hızlı ilerleme gösterir.
1.703 kere okundu