Fizyoterapist Mehmet Ali Özdemir
Priformis sendromu, siyatik sinirin çıkış yolunda bulunan piriformis kasının siyatik sinire yaptığı kompresyon ve irritasyonun neden olduğu semptomlarla karakterize bir ağrılı tuzaklanmadır. Patofizyolojisi tam olarak anlaşılamamıştır. Bu irritasyonun sebebi piriformis kası ile siyatik sinirin birbiriyle olan ilişkilerindeki anatomik yakınlık olabildiği gibi piriformis kasına mikro ve makrotravmalara bağlı sekonder nedenler de olabilmektedir. Siyatik sinir tutulumu olmadan, sadece bu bölgedeki bir tetik noktadan dolayı da gelişebilir. Priformis sendromunun az bilinmesi ve tanı konulmasındaki güçlükler nedeniyle sendromun görüldüğünden daha az tanı aldığı sanılmaktadır.
Priformis sendromunun tanısı bir dışlama tanısıdır ve siyataljiye neden olabilecek, lomber patolojiler ve siyatik sinire bası yapabilecek pelvik kitle gibi diğer nedenler dışlandıktan sonra, klinik olarak konulur. İyi bir öykü ve fizik muayene gereklidir. Genellikle priformis sendromlu hastaların, akut veya kronik olabilen, kalça ve/veya uylukta, bacağa da yayılabilen, kramp veya yanma tarzında ağrı yakınmaları vardır. Genellikle siyatik sinir dağılımında duyusal ve motor değişiklikler olmaz. Kalça ağrısı sıklıkla sakrumdan büyük trokantere doğru yayılı. Piriformis kası, altından geçen siyatik sinire bası yapıyorsa, gluteal ağrı, siyatalji şeklinde uyluk arkasından tüm alt ekstremiteye yayılabilir. Topallama ve yürürken bacağı sürükleme hikayesi olabilir ve hasta ayakta uyuşmadan yakınabilir. Piriformis kası, altından geçen siyatik sinire bası yapıyorsa; gluteal ağrı, siyatalji şeklinde uyluk arkasından tüm alt ekstremiteye yayılabilir. Uyluk ve bacak ağrısı, tetik noktanın refere ağrısı olabileceği gibi, posterior femoral kutanöz sinirin tuzaklanmasından da kaynaklanabilir.
Olguların %50’sinde gluteal bölgede geçirilmiş künt travma hikayesi mevcuttur. Özellikle de düşme öyküsü vardır; genellikle çok şiddetli değildir ve semptomların başlamasından aylar önce geçirilmiş olabilir. Klinik seyirin uzadığı, kronik priformis sendromu olan hastalarda travma öyküsünü saptamak güçtür. Ayrıca, kalça ve belin torsiyonel travmaları da priformis sendromuna yol açabilir. Genede kalan %50 olguda travma yoktur, ağrının başlangıcı spontandır ve tanımlanabilir bir etyoloji yoktur.
Alt ekstremitelerin traksiyonu veya eksternal rotasyonu ile ağrı azalabilir. Piriformis kasının, lateral pelvis duvarı ile yakın komşuluğu nedeni ile barsak hareketleri sırasında ağrı oluşabilir. Kadınlarda disparoni yakınması olabilir.
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyonu
Bu sinir tuzaklanmasının fiizk tedavisinde de diğer tuzaklanmalarda olduğu gibi sinire basıya yol açan etmen ortadan kaldırılmalıdır. Priformis kasına yönelik germeler, masajlar ile bölge rahatlatılmalı sinire olan bası azaltılmalıdır. Daha sonra hastanın kalça ve aşağısına yayılan ağrı şikayetlerine yönelik elektroterapi, sıcak-soğuk uygulamalar, kinesiotape gibi fizik tedavi uygulamalarından faydalanılabilir.
Ağrıya bağlı hareketten kaçınma hastalarda kas güçsüzlüğüne yol açmışsa gerekli egzersizler fizyoterapistler tarafından hastalara verilir.
7.391 kere okundu
