Servikojenik Dizziness nedir?

Dizziness dezoryantasyon duyusunun genel adıdır. Vertigo ise dizziness’ın alt grubu olup vestibüler, görsel, somatosensoriyel sistemler arasındaki uyumsuzluk sonucu kişinin kendisinin veya nesnelerin hareketini hatalı algılaması ya da statik yer çekimi algısında hoş olmayan bir bozulma olarak ifade edilir. Tıpta en sık görülen şikayetler arasındadır. Dizziness vertigo, presenkop, dengesizlik, boşlukta olma hissi olmak üzere 4 kategoride incelenir.
Dizziness ve vertigo semptomları tanımlamak için kullanılan pek çok kelime vardır ancak ne yazık ki hasta için durumu açıklayacak kelimeyi bulmak oldukça zordur. Anamnez alırken baş dönmesini başlatan bir olayın varlığı, atakların süresi, semptomları azaltan ya da arttıran nedenler, baş dönmesine eşlik eden başka durumların varlığı dikkatli bir şekilde sorgulanmalıdır. Servikal dizziness hastaları ataksi, dengesiz yürüyüş, boyun ağrısı ile ilişkili olarak postüral dengesizlik, kısıtlı boyun eklem hareket açıklığı ya da öncelikli olarak baş ağrısından yakınabilmektedirler. Atakların süresi dakikalar ile saatler arasında sürebilmektedir. Boyun hareketleri ve boyun ağrısı baş dönmesini arttırırken boyun ağrısına yönelik tedaviler semptomları düzeltmektedir. Baş dönmesi, baş ve boyun bölgesine yönelik bir yaralanmadan günler, aylar ya da daha uzun süre sonra ortaya çıkabilir (3). Hulse servikal dizziness hastalarının 1/3’ünün şikayetlerinin whiplash gibi bir travmaya sekonder başladığını belirtmiştir. Diğer 1/3’ünde sinsi bir spinal dejenerasyon varlığının sorumlu olduğunu geri kalan kısımdan ise diğer nedenleri sorumlu tutmuştur.
Vertigo, tip 1 dizziness ya da rotasyonel dizziness olarak sınıflandırılmaktadır. Tüm dizziness grubunun %45-54’ünü oluşturur. Hareket halüsinasyonudur. Hasta kendisinin ya da çevresinin döndüğünü zanneder. Vestibüler sistem kaynaklıdır. Bazı klinisyenler tarafından vertigo öznel ve nesnel olarak 2 gruba ayrılır. Öznel vertigoda hasta kendisinin dönme hissi olduğunu tarifler, nesnel vertigoda ise odanın hareket ettiği hissi vardır.
Presenkop, tip 2 dizziness olarak ifade edilir. Bayılma hissini tanımlar. Tüm dizziness grubunun %14’ünü oluşturur. Herhangi bir uyarıcı olmaksızın hastanın aniden yere yığılmasıdır. Bilinç kaybı yoktur. Hasta hemen kendini toparlayıp kalkabilir. En sık nedenleri ortostatik hipotansiyon, kardiyak aritmi, vazovagal senkop ve psikolojik bozukluklardır .
Dengesizlik, tip 3 dizziness ya da “dysequilibrium” olarak bilinir. Tüm dizziness grubunun %16’sını oluşturur. Sendeleme hissi vardır. Hastalar tarafından “sanki düşüyorum, bir şeylere çarpıyor gibiyim” diye tariflenir. Parkinson, periferal nöropati, musküloskeletal bozukluklar bu duruma neden olabilir. Vestibüler kaynaklı bir patolojinin baş dönmesi olmaksızın dengesizlik, sendeleme hissi oluşturması nadirdir.
Boşlukta olma hissi ya da sersemlik tip 4 dizziness’tır. Yayınlarda “lightheadedness” olarak da isimlendirilmiştir. Tüm dizziness grubunun %10’unu oluşturur. Hastalar tarafından güçlükle tariflenir.”Yüzüyormuş gibiyim, sallanıyormuş gibiyim, sersem gibiyim” olarak anlatılır. Psikofizyolojik dizziness olarak da bilinir. Depresyon, anksiyete, hiperventilasyon sendromu gibi psikiyatrik bozukluklarda izlenir. Semptomlar stres, yorgunluk ve günlük aktiviteler ile artabilir.
Tip 3 dizziness nedenleri arasında sayılan servikojenik dizziness için, boyun bölgesinden kaynaklanan anormal afferent aktivite sonucunda oluşan boşlukta nonspesifik anormal oryantasyon duyusu tanımı kullanılmıştır.
Bazı yazarlar tarafından vertebrobaziller sistemi etkileyen iskemik durumlar, servikal sempatik sinir sistemini irrite eden vazomotor değişiklikler ve üst servikal bölgeden gelen değişmiş proprioseptif girdilerin hepsi servikojenik dizziness başlığı altında incelenmiştir. Mekanoreseptörlerden kaynaklanan bu üçüncü gruba propriyoseptif servikojenik dizziness adı verilmiştir
 

13.132 kere okundu