Sıcak uygulamalar

Vücudun bir bölümüne veya tamamına sıcaklık veren ya da sıcaklık yayan birtakım fiziksel ajanlar uygulanmasına sıcak uygulama denir.  Sıcak uygulama, tedavi etmek veya tedaviye yardımcı olmak amacıyla yapılır. Sıcak uygulama için günümüzde kullanılan birçok yöntem vardır. Isı uygulama direkt, endirekt kuru ve nemli yapılabilir.
Sıcak uygulama organizmada çeşitli etkilere yol açar. Bu etkiler aşağıdaki gibidir.

• Vazodilatasyon: Isı uygulandığı bölgede kan akımını hızlandırır. Zarar görmüş etkilenmiş alandaki konjesyonu azaltır.  Bölgeye giden kan akımını artırarak bölgenin beslenmesini sağlar. Metabolik atık ürünlerin atımını hızlandırır. Venöz kan birikimini azaltır.
• Kanın viskozitesini azaltır: Yaralı bölgeye lökositlerin ve antibiyotiklerin hemen ulaşmasını sağlar.
• Kapiller permiabilite artar: Besin ve metabolik artıkların geçişi artar. Apsenin lokalize olarak yayılmasını önler.
• Doku metabolizmasını hızlandırır: Kan akımının artması sağlanır ve uygulama yapılan bölgede sıcaklık artar.
• Kas gerilimini azaltır: Düz kasların gevşemesini sağlayarak spazmı ortadan kaldırır ve ağrıyı azaltır.

Sıcak uygulama; ödem ve enflamasyon, romatizmal hastalıklar, ortepedik vakalar, enfekte yaralar, lokal apseler, hemoroit  tedavisinde, perianal ve vajinal enflamasyon tedavisinde uygulanır. Ayrıca böbrek, safra kesesi, bağırsak ve dismenore ağrılarını gidermede de kullanılır. Ancak vazodilatasyonun zararlı olduğu durumlarda, akut enflamasyon varlığında, malign tümör olan hastalarda ve akciğer,kalp,şeker hastalığı olan kişilerde sıcak uygulama kontraendikedir.
Sıcak uygulamanın kontraendike olduğu durumlar dışında bir de dikkatli uygulanması gereken durumlar vardır. Yeni doğanlarda ve çocuklarda, deri katmanı ince olduğundan çocuklar acılarını
dile getiremeyecekleri için sıcak uygulama riskli olabilir. Yaşlılarda, ağrıya duyarlılık azalır ve ısıyı tam olarak algılayamazlar bu da yanıklara sebep olabilir. Bazı ilaçların kullanımına bağlı olarak algılama bozukluğu gelişebilir. Buna bağlı olarak sıcağın derecesini algılamayabilir ve doku kayıpları oluşabilir. Konfüzyon, bilinç kaybı, spinal kord yaralanmalarında uyaranları alma ve cevap verme azalacağından yapılan uygulamalarda risklidir. Bu gibi durumların varlığında fizyoterapist ya da elektroterapi teknikeri hastanın cildini 5 dakikada bir kontrol etmelidir.
Sıcaklık uygulamaları temel olarak kuru sıcaklık ve nemli sıcaklık ajanları olmak üzere iki grupta ele alınır.

• Kuru sıcaklık ajanları: Kuru ısıveren araçlar kullanılarak yapılan uygulamalardır. Bu uygulamalarda diyaterm, elektrikli yastık ve elektrikli battaniyeler, aguomatik yastıklar, ısıveren lambalar, ısı petleri, termofor kullanılır. Kuru sıcak uygulamalar, ağrıyı azaltmak ve süpürasyonu azaltmak için kullanılır. Vücuda direkt olarak uygulanan kuru ısı yöntemleri; elektrikli ısıtma yastıkları, aguatermik yastıklar ve termoforlardır.  İnfraruj, kısa dalga diatermi, kesikli dalga diatermi ve ultrason bu grupta ele alınır. Ayrıca bunlar derin dokuları ısıtan ajanlar olarakta bilinir.
• Nemli sıcaklık ajanları: Pet, gazlı bez, havlu gibi malzemelerin sıcak suya batırılarak gerekli bölgeye uygulanmasına sıcak yaş kompres denir. Kompresler büyük alana uygulanacaksa büyük kompres ya da çarşaflar kullanılır. Küçük alanlarda ise küçük kompresler uygulanır. Uygulama açık yara üzerine yapılacaksa cerrahi aseptik tekniğe uyulmalıdır.Parafin ve hotpack uygulamaları da bu grupta ele alınır. Bir fizyoterapistin ünitede kullandığı en önemli ısıtma ajanı hotpacklardir. Uygulama yapılacak alana 2 kat havluya sarılarak konulan hotpacklar 20 dakika süre ile uygulanır.

 Sıcak uygulamalar sırasında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır;

• Uygulama yapılan kaplar materyaller sızıntı yönünden kontrol edilmelidir.
• Kullanılacak bütün aletler ve solüsyonlar ısı yönünden uygulamadan önce kontrol edilmelidir.
• Kullanılacak aletlerin voltajı, tedavi alanına uzaklığı ve verilen pozisyonun uygunluğu kontrol edilmelidir.
• Elektrikli aletler kullanılırken hastanın üzerinde iletken bir madde olmamalıdır.
• Hastaya yapılacak uygulamanın süresi 15-20 dakika olmalıdır. Isı uygulaması 30 dakikayı geçmemelidir geçmesi hâlinde doku hasarı oluşur.
• Isı uygulamalarının süresi kısaldıkça vücudun ısıyı tolere etme yeteneği artar, uygulama süresi önerilen süreden fazla olursa vücudun tepkisi beklenilenin karşıtı olur.
• Isı uygulaması yapıldıktan sonra, 60 dakika ara verilmelidir. Bu sürede doku kendini toparlar ve gerekirse uygulama tekrarı yapılabilir.
• Sıcak uygulamalar açık yaralara ya da göz gibi organlara uygulanacaksa cerrahi asepsi kurallarına uygun olarak çalışılır. Diğer uygulamalarda ise medikal asepsi kurallarına uygun çalışılır.

11.062 kere okundu