Fizyoterapist Mehmet Ali Özdemir
Hipokrat’tan günümüze kadar skolyoz ve kifoz hastalıkları için birçok tanı ve tedavi yöntemi geliştirilmiştir. Bu tanı yöntemlerinden en fazla kullanılanları Adams öne eğilme testi (Adams Forward Bend test), çekül testi, Cobbs açısı ile tespit yöntemidir. Bu testler tanı koyma işleminde fizik muayene ile birlikte tek başına kullanılabileceği gibi, birden fazla test bir arada da kullanılan araştırmalar mevcuttur. Tanı yöntemleri skolyozun yanında patolojik kifoz ve patolojik lordoz gibi diğer omurga deformitelerinin de tanısında kullanılabilmektedir.
Adams öne eğilme testi
Eğilme testi ilk kez 1865’te Adams tarafından tanımlanmıştır. Okul tarama programlarında ise ilk kez 1963’te Hasskamp tarafından kullanılmıştır. Öne eğilme testini uygulamak için hasta sadece iç çamaşırları kalacak şekilde normal oda sıcaklığında ve mahremiyeti sağlanarak soyunmalı ve fizyoterapist çocuğun sırtını ve yan taraflarını görebilecek şekilde konumlanmalıdır. Çocuktan önce dik durması daha sonra da ayak parmaklarına doğru öne eğilmesi istenir. Skapulalar ve çocuğun genel pozisyonu gözlenir. Asimetri ve eğrilik görülüyorsa geç kalınmadan ileri radyolojik ve ortopedik değerlendirmeye alınarak skolyoz tedavisi başlanmalıdır. Yapılan bazı çalışmalarda Adams testinin tek başına yeterli olmayacağı, mutlaka başka bir fiziksel muayene yöntemi ile birlikte kullanılması gerektiği şeklinde öneriler de bulunmaktadır.
Çekül testi
Çekül testi ucuna çekül ismi verilen kütlenin bağlandığı bir ipin hastanın başından ayaklarına doğru sarkıtılarak omurgadaki eğriliğin gözlendiği ve değerlendirildiği bir tanı yöntemidir. Tek başına kullanıldığında güvenilirliği çok yüksek olmadığından günümüzde tercih edilen bir yöntem olmamakla birlikte diğer tanı yöntemleriyle birlikte kullanıldığı araştırmalar literatürde mevcuttur.
Cobb açısı
Cobbs açısı omurgadaki eğriliğin ve skolyozun derecesinin anlaşılması için kullanılır. Cobbs açısını ölçmek için hastaların anteroposterior spinal radyografileri çekilir. Eğriliğin olduğu vertebraların alt ve üst omurlarından çizilen dik çizgilerin yaptıkları açı değerlendirilir. Bazı araştırmacılar 5° nin üstünü skolyoz olarak kabul ederken, bazı araştırmacılar ise 10° nin üstünü skolyoz olarak kabul etmektedir. Literatürde Cobbs metoduyla açıların büyüklüğüne göre skolyoz hastalığı hafif, orta ve ağır skolyoz olarak derecelendirilebilmektedir. Bu radyolojik tarama yöntemi hem çok pahalı hem de gereksiz yere sağlam kişilerinde radyasyon almasına neden olduğu için tarama çalışmalarında tercih edilmemesi gerektiğini savunan araştırmacılar vardır.
Symmetrigraf
Symmetrigraf 10 cm kenarlı 9 yatay 27 dikey düzlemdeki karelere ayrılmış ve omurgadaki asimetrilerin lateral ve düz planda görülmesini sağlayan kullanımı pratik bir alettir. Postür değerlendirmesi, karelere bölünmüş şeffaf bir postür tablosunun (Symmetrigraf) arkasında ayakta duran insanlara yapılmaktadır. Ayaklar belirli bir noktada sabitlenerek değerlendirme yapılmaktadır. Symmetrigraf ile postürün değerlendirilmesi üçlü ölçek üzerinden yapılmaktadır (‘iyi’, ‘orta’, ‘zayıf’). Bu üçlü ölçek, kulak, omuz, trochanter major ve lateral malleol işaretlenmesiyle elde edilen düşey bir hat üzerinden saptanmaktadır.
Yukarıda sözü edilen yöntemlerin dışında, mikrofilm tarama (tüberküloz taraması için çekilen mikrofilmlerden skolyoz tespiti), Moire topografi (omurgaya ışık tutularak gölgesindeki eğriliğin değerlendirilmesi) ve skolyometri (skolyometre cihazı ile vertebral açının ölçülmesi) gibi yöntemler de skolyoz taramalarında kullanılmaktadır.
12.748 kere okundu
