Tüberküloz nedir?

tüberkülozTüberküloz asıl olarak akciğerlere yerleşen ancak kan ve lenf yolu ile tüm vücuda yayılabilen bulaşıcı bir hastalıktır. Mycobacterium tuberculosis ve bazen de M.bovis isimli bakterilerin neden olduğu kronik bir infeksiyondur. İnfekte dokularda granülom ve aşırı duyarlılık ile karakterizedir, genellikle akciğerleri ve bazen de diğer bazı organları tutar.
Tüberküloz insanlığın tanıdığı en eski hastalıklardan biridir ve halk arasında verem, ince hastalık isimleri ile bilinir. Bugün dünya nüfusunun %32’si tüberküloz basili taşımaktadır, her yıl yaklaşık 8 milyon kişi tüberküloza yakalanmakta ve yaklaşık 2 milyon insan tüberkülozdan dolayı ölmektedir.
Tüberkülozun en önemli klinik özelliği bulguların silik olmasıdır. Üç hafta süren her öksürükte tüberkülozdan şüphelenilmelidir. Öksürük, çoğu zaman balgamla birlikte görülür. Balgam bazen kanlı olabilir. Göğüs ağrısı, sırt ağrısı, yan ağrısı ve plevra tutulumu olduğunda solunumla değişen ağrı olur. Lezyonların yaygın olduğu ya da plevra sıvısının fazla olduğu durumlarda nefes darlığı görülür. Halsizlik, çabuk yorulma, iştahsızlık, kilo kaybı, ateş, gece terlemesi gibi genel bulgular görülebilir.
tüberküloz2M. tuberculosis bakterisi insandan insana solunum yolu ile geçer . Hastalık, 1–3 basil içeren damlacıkların sağlam kişiler tarafından solunum yoluyla alınması ile bulaşır. Bulaştırıcı özelliği en yüksek hastalar, balgam mikroskobisinde ARB pozitif olan akciğer ve larinks tüberkülozlulardır. Tüberküloz riskini artıran faktörler diyabet, alkolizm, silikozis ve immün direnci düşüren durumlar (HIV infeksiyonu, uzun süre kortikosteroid kullanımı, malabsorbsiyon ve organ nakli) olarak gösterilebilir. Tüberküloz, hücresel immün yanıt (T lenfositler, makrofajlar ve bunlardan salınan sitokinler) ile kontrol edilebilen bir infeksiyondur. Makrofajlarca fagosite edildikten sonra bir şekilde kurtulmayı başaran virülan basiller fagozomlarda çoğalmaya başlarlar. İmmün yanıtın henüz gelişmediği ilk iki haftada basiller makrofaj içinde, alveol boşluğunda ve bu sırada lenfohematojen olarak yayıldıkları odaklarda serbestçe çoğalırlar. Yaklaşık 2 hafta ile 2 ay arasında bağışıklık sistemi devreye girer ve tüberküloz basilinin yayılmasını engeller.
tüberküloz3Akciğer tüberkülozunda akciğer filmi genellikle bulgu verir. Sadece radyoloji ile tüberküloz tanısı konulamaz. Tüberkülozun kesin tanısı bakteriyolojik olarak konur. Tüberkülozdan şüphelenilen hastalardan üç balgam örneği alınır. Balgamlar öncelikle yayma ile incelenmelidir. Ülkemizde ilaç direnci oranlarının yüksek olması nedeniyle, her hastaya kültür ve ilaç duyarlılık testi yapılmasında yarar vardır.
Tüberküloz Tedavi ve Rehabilitasyonu
Tüberküloz tedavisinde en önemli faktör ilaçlardır ve çeşitli antibiyotikler kullanılır. Dinlenme, beslenme ve iklim gibi faktörlerin çok etkin olmadıkları belirtilmiştir. Ancak hastalarda zamanla ilaca karşı direnç gelişebilir, tedavi almakta olan bir hastada tedavi sırasında direnç gelişimi ciddi bir sorundur. Bir ülkede kazanılmış direnç yüzdesinin fazla olması, o ülkede uygulanan tüberküloz tedavi programının yetersizliğini sergiler. Eğer bu hastalar yeterli bir şekilde tedavi edilmezlerse, dirençli basillerle infeksiyonu yayacak ve primer dirençli hastaların sayısının artmasına yol açacaklardır.
Pulmoner tüberküloz hastaları fizyoterapist eşliğinde fizik tedavi ve rehabilitasyon programına alınırlar. Bu hastalarda eğer plevral efüzyon geliştiyse lokal ekspansiyon egzersizleri yaptırılır. Kollaps geliştiyse tekrar ekspansiyonu sağlamak zordur. Yine de solunum egzersizleri ve postüral drenaj ile ekspansiyon sağlanmaya çalışılır. Hastalar öksürürken fizyoterapist mutlaka maske takmalı ve hastanın arkasında durmalıdır. Eğer hastalar izole edilmişse bu dönemde egzersiz yapmaya teşvik edilmelidir.

2.230 kere okundu

İlginizi Çekebilir

Pnömotoraks nedir?

Pnömotoraks plevra boşluğuna hava birikmesi sonucu akciğerlerin havalanamayıp büzüşmesidir. Plevral yapraklardan birinin rüptürü sonucu plevral …

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Watch Dragon ball super