Yaşlılarda yürüyüş bozuklukları

Yürüme bozuklukları yaşlı insanlarda düşme ve kazaların en önemli sebebi olmasının yanı sıra yaşam kalitesini ve psikososyal durumunu bozan bir etkendir. 65 yaş üzeri kişilerde yürüme bozukluğunun görülme sıklığı %15 iken, 75 yaş üzerinde %25’e kadar çıkmaktadır. Bu bozukluğun nedeni spesifik bir hastalık olabileceği gibi genelde yaşlılarda çeşitli faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkmaktadır. Kas kuvvetinin azalması, kas atrofisi, eklemlerdeki dejeneratif değişiklikler, nöromusküler koordinasyonun bozulması, görme yetisindeki kayıplar ve postüral değişiklikler gibi faktörlerin tümü yürümeyi etkilemektedir.
Yaşlılarda yürüyüş ayrıca sinerji disfonksiyonu ve santral sinir sistemindeki bozukluklardan da etkilenmektedir. Hayatın 4. dekadından sonra sportif aktivitelerdeki performansta düşme olur. 70 yaş grubundaki koşma dünya rekorları normal rekorların ortalama %66’sı kadardır. Yürümede yaşa bağlı değişiklikler genellikle 62 yaşın üzerinde ortaya çıkmaktadır. Bu yaşa kadar her dekatta yürüme hızı ve adım uzunluğu erkeklerde %16.1, kadınlarda %12.4 oranında değişirken bu yaştan sonra değişim dekat başına %1 ile %2 arasında olmaktadır.
Sıklıkla yürüme zorluğundan yakınan yaşlılarda gençlerin yürüyüşüne göre şu farklılıklar gözlenmiştir;
 Yaşlı grupta yürüme hızı azalmış, adım uzunluğu kısalmış, adım genişliği artmıştır,
 Yaşlıların daha hızlı yürüyebilme yetenekleri azalmıştır,
 Yaşlılar yürüme hızlarını artırırken adım uzunluğundan çok adım sıklığını artırırlar.
 Adım uzunluğu ve biyomekanik değişkenlerde cinsiyet farklılıkları vardır,
 Diz ve kalça momentleri arasındaki kovaryans (dinamik balans indeksi) yaşlılarda düşüktür. Mekanik kuvvet paternlerinde, daha az kuvvetli itme ve daha düz ayakla yere basma gibi belirgin farklılıklar vardır,
 Eklemlerde daha az açısal hareket gerçekleştirerek yürürler, itme evresinde ayak bileği plantar fleksiyonu (PF) azalmıştır, kalça ve diz rotasyonları da azalmıştır,
 Kol salınımı azalmış olup öne doğru kol salınımında omuz fleksiyonu daha az, arkaya salınımda dirsek ekstansiyonu daha azdır,
 Bu farklılıklar ve kas kontraksiyonunu artıran postüral değişiklikler nedeniyle yaşlılar yürüme sırasında daha fazla enerji tüketirler,
 Çift ayak destek süresi uzamıştır,
 Ortalama gövde salınım hızı artmıştır
 Vertikal baş hareketi azalır, yana doğru baş hareketi daha fazladır.
Bu kinematik yürüme profili senil yürüme olarak bilinir. Yürüme kinematiğinde yaş ile ilgili değişikliklerin çoğu adım uzunluğunun kısalmasına bağlanabilir. Dolayısıyla yaşlılarda yürüme bozuklukları değerlendirilirken adım özellikleri de dikkate alınmalıdır. Özellikle yürüme paterni değişik adım uzunlukları ve hızlarında değerlendirilmelidir.
Senil yürüyüşü açıklamak için birçok hipotez öne sürülmüştür. Bunlardan biri ayak bileği tendon reflekslerinin ve vibrasyon duyusunun kaybolması ile gelişen hafif periferik nöropatinin buna sebep olduğudur. İkinci hipotez senil yürümeyi normal basınçlı hidrosefaliye bağlamaktadır. Üçüncü bir hipotez ise multiple minör nörolojik defisitlerin postür ve yürümede bozukluklara sebep olduğunu iddia etmektedir. Muhtemelen postür ve yürümenin bozulmasında henüz bilinmeyen bazı faktörlerle birlikle bu hipotezler birlikte etkilidir.

1.817 kere okundu