Fizyoterapist Mehmet Ali Özdemir
Yaşın ilerlemesiyle birlikte vücut sistemlerinde meydana gelen değişiklikler, kişiyi farklı yönlerden etkilemektedir. Bu değişiklikler en çok kardiyovasküler sistem, pulmoner sistem, ürogenital sistem, gastrointestinal sistem, immünolojik sistem, endokrin sistem, nörolojik sistem ve muskuloskeletal sistemlerde olmaktadır.
Yaşlılarda Kardiyovasküler Sistem Değişiklikleri
Kardiyovasküler sistemde yaşlanmayla beraber kardiyak miyositlerin boyutları büyür ve buna bağlı olarak sol ventrikül duvarı ile interventriküler septumda kalınlaşma olur. Damarların (aorta, pulmoner arter ve karotid arter)kompliyansı azalır, damar kalınlığında artış olur, küçük damarlarda da benzer değişiklikler olur. Arterlerin sertleşmesine bağlı olarak sistolik basınç ve nabız basıncında artış olur. Diyastolik basınçta değişiklik olmaz (periferik vasküler direnç artışına bağlı olarak). Sol ventrikül yükünün artmasına bağlı sol ventrikül duvarında kalınlaşma olur. Kalbin iskelet sisteminde kalsifikasyon olur ve ileti bozuklukları gelişir.
Yaşlılarda Pulmoner Sistem Değişiklikleri
Pulmoner fonksiyonlarda genel progresif azalma primer olarak karşımıza çıkabilir. Rezidüel hacimde artış ile alveollerin yüzey alanındaki ve kanın oksijenlenmesinde azalma, ventilasyon perfüzyon eşitliğinde azalma, elastin ve kolajenlerde çapraz bağların oluşmasıyla akciğer elastisitesinde azalma, ekspiryumda alt solunum yollarında daha erken kapanma ve kapanma hacminde artma, küçük solunum yolları çaplarında azalma, göğüs kafesi kompliyansında azalma, akciğer silyer hareket ve bağışıklığında azalma görülür. Vital kapasite ve maksimum inspiratuar kapasite yaşlanma ile %35-65 oranında azalır. Sigara içmeyen erkeklerde, zorlu vital kapasite her 10 yılda 0,15-0,3 litre arasında azalır. Birinci saniyedeki zorlu ekspiratuar volüm her 10 yılda 0,2-0,3 litre arasında azalır. Kadınlardaki değişiklikler erkeklere göre daha azdır ve daha yavaştır. Değerlerdeki bu azalma nedeni ile yaşla birlikte yeterince gaz değişimi yapamayan yaşlı kişiler, aktiviteler ile çabuk yorulurlar.
Yaşlılarda Ürogenital ve Hepatik Sistem Değişiklikleri
Böbrek kütlesinde kayıp, glomerüler kayıp, kreatin klirensinde düşme, etkin böbrek plazma akımında azalma, böbreklerin idrar konsantrasyonu yeteneklerinde azalma, plazma renin ve aldosteron düzeylerinde azalma, tübüllerin salgılama ve geri emilim kapasitesinde azalma, mesane kapasitesinde azalma ile birlikte 40 yaş üzerindeki erkeklerde benign prostat hiperplazisi, kadınlarda inkontinans görülmesi artmakta ve seksüel ilgi ve istekte azalma görülmektedir.
Yaşlılarda Gastrointestinal Sistem Değişiklikleri
Yaşlılıkta gastrointestinal sistemde meydana gelen değişiklikler, obesite ve hipertansiyon gibi hastalıklara zemin hazırlar. Oral mukozanın epitelial kısmında incelme olur. Yutma daha az koordinedir. Primer özofajial kontraksiyonları başlangıcı, hızı ve süresinde değişiklik yokken, sekonder kontraksiyonlar oldukça azalmıştır.
Yaşlılarda Endokrin Sistem Değişiklikleri
Yaşlanma ile glukoz toleransında anlamlı azalma olurken, diyet kan şekeri düzeyi sabit kalmaktadır. Tiroid hormonu yaşlanma ile azalır ve tirotoksik yaşlılarda çarpıntı, konjestif kalp yetmezliği, angina, atrial fibrilasyon, anoreksia, diare veya konstipasyonla oluşan major kilo kaybı görülür.
Yaşlılarda Nörolojik Sistem Değişiklikleri
Yaşla birlikte sinir iletim hızında ve beyindeki nöron sayısında hızla azalma görülür. Beynin ölçü ve ağırlığında orta derecede azalma olduğu, aksiyal tomografi kullanılarak ve kadavralar üzerinde ispatlanmıştır. İlerleyen yaşla birlikte beyin hücrelerinde kayıp olduğu kabul edilir. Yaşlılarda, sinir iletim hızında yavaşlama ve reflekslerin kaybı söz konusudur. Psikomotor performansta azalma ve yavaşlama, strese karşı toleransta azalma söz konusudur. Frontal lob ve hipokampüs hafıza fonksiyonu için önemli beyin bölgeleri olduğundan yaşlılıkla birlikte değişimleri de dikkate alınır
2.803 kere okundu
