Diz Eklemi Anatomisi

Diz, insan vücudunda en sık yaralanan eklemlerden bir tanesidir. Diz eklemi tek bir boşluk içerisinde femur ve tibia arasında iki kondiler tip ve patella ile femur arasında sellar tip olmak üzere üç ayrı eklem içerir. Bir bütün olarak diz eklemi polisentrik tipli bir eklemdir. Diz eklemi, femur kondilleri ve tibia platoları arasında medial ve lateralde yer alan iki adet femorotibial eklem ile patella ve femur arasında bulunan patellofemoral eklemin oluşturduğu üç eklemden meydana gelen kombine bir eklemdir. Diz eklemini oluşturan eklem yüzeyleri birbiri ile uyumlu olmasına karşın tam bir mekanik birliktelik yoktur. Bu nedenle diz ekleminde eklem stabilizasyonu, büyük oranda kuvvetli eklem bağlarının yardımı ile sağlanır. Femoral ve tibial kondillerin arasında bulunan ligaman ve menisküs yapıları da hem mekanik hem de duyusal bağlantıları ile diz ekleminde stabilizasyon sağlanmasına katkıda bulunmaktadır.
Kemik ve Kıkırdak Yapılar
Diz ekleminin konveks yüzünü femurun kondilleri, konkav yüzünü de tibianın üst ucu oluşturur. Üçüncü kemik olarak önde patella da ekleme katılır. Patella vücudumuzdaki en büyük sesamoid kemiktir. Diz ekleminin ön bölümünde quadriceps femoris kasının kirişi içinde bulunur. Facies anterior denilen ön yüzü kabarık ve düzensizdir. Facies articularis denen arka yüzü ise hafif konkavdır.

Eklem Kıkırdağı 
Eklem kıkırdağı eklemdeki diğer konnektif dokulardan oldukça farklıdır. % 80 su ihtiva eder. Bağ doku yapısında olan kıkırdak kemiğe sıkıca yapışıktır ve kalınlığı eklemin yerine göre 1-6 mm. arasında değişir. İnsan vücudundaki en kalın kıkırdak diz kartilajıdır.
Eklem Kapsülü
İyi inerve olan diz eklem kapsülü, önde femura eklem kıkırdağının ortalama 2 cm. kadar üzerinden yapışarak başlar ve tibia kıkırdağının 0,5 cm. distalinde sonlanır. Kapsül arkada kıkırdak kenarına daha yakın bir yere yapışır. Yanlarda, iç ve dış epikondiller eklem kapsülünün dışında kalırlar.
İntrakapsüler Yapılar

• Anterior Cruciate Ligaman (ACL): Ön çapraz bağ (Ö.Ç.B).  İntrakapsüler olmasına karşın ekstrasinovial yapıdadır. Tibianın anteromedialinden laterale, superior ve posteriora uzanarak femurun lateral kondiline yapışır. Arka çapraz bağdan (A.Ç.B) daha uzundur. Tibianın femur üzerinde öne doğru yer değiştirmesinin primer engelleyicisidir ve dizin hiperekstansiyonunu engeller.
• Posterior Cruciate Ligaman (PCL):  Ö.Ç.B gibi A.Ç.B de intrakapsüler olmasına rağmen ekstrasinovialdir. Tibianın area intercondilaris posterioru ile femurun medial kondili arasında uzanır. Ö.Ç.B’ den daha kısa ve daha kuvvetli yapıdadır. Tibianın femur üzerinde geriye yer değiştirmesi ve dizin hiperfleksiyonunu engeller.
• Transvers Ligaman: Medial menisküs ile lateral menisküsü anteriorda birbirine bağlar.
• Wrisberg Ligamanı: Lateral menisküsün ön tarafından çıkar ve AÇB’ye yapışır.
• Humphrey Ligaman: Lateral menisküsün arka tarafından çıkar ve AÇB’ye yapışır.

Ekstrakapsüler Yapılar

• Ligamentum Collaterale Tibiale: Medial kollateral ligaman (M.C.L)    olarak da adlandırılır. Medial femoral epikondilden medial tibial epikondile uzanır. Medial menisküs ile sıkıca bağlanmaktadır ve klinik açıdan önem taşımaktadır. Varus stresine direnç göstermektedir. Ekstansiyonda gergindir ve aşırı ekstansiyon ve abduksiyonu engeller.
• Ligamentum Collaterale Fibulare: Lateral kollateral ligaman (L.C.L) olarak da adlandırılır. Lateral femoral epikondilden fibula başına uzanır. Ekstansiyonda gergindir, ekstansiyon ve adduksiyonu limitler.
• Ligamentum Patella: Quadriceps femorisin devamı olup fibröz, güçlü bir bağdır. Patellanın apeksinden tüberositas tibiaya uzanır.
• Ligamentum Popliteum Arcuatum: Fibula başından başlar, superior ve mediale kavis yapıp m. popliteus üzerinden geçerek kapsüle bağlanır.
• Ligamentum Popliteum Obliquum: Bu bağ m. semimebranosus’un  tendonunun devamı olup semimebranosus tendonunun yapışma yerinin lateralinden başlar. Tibia ve femur lateral kondiline uzanır.
• Popliteus Tendon: Tibianın postero medial korteksinden başlar, femurun lateral kondiline, lateral kollateral ligamentin anteriorunda ve distalde kalacak şekilde sonlanır.
• Retinaculum Patella Mediale: Vastus medialisten köken alır, medial kollateral ligament ve patellar tendona yapışır.
• Retinaculum Patella Laterale: Vastus lateralisten köken alır, iliotibial traktus ve patellar tendona yapışır.

6.987 kere okundu